PCOS ภัยเงียบที่ผู้หญิงไทยควรรู้ไว้ก่อนสายเกินแก้
บทความสุขภาพ
PCOS ภัยเงียบที่ผู้หญิงไทยควรรู้ไว้ก่อนสายเกินแก้
PCOS (Polycystic Ovary Syndrome) หรือ ภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ เป็นความผิดปกติของระบบฮอร์โมนที่ส่งผลกระทบต่อผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์จำนวนมาก โดยพบได้ถึง 1 ใน 10 คน ของผู้หญิงทั่วโลก และมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ภาวะนี้เกิดจากความไม่สมดุลของฮอร์โมนในร่างกาย ส่งผลให้การตกไข่ไม่สม่ำเสมอหรือไม่มีการตกไข่เลย รังไข่จึงมีลักษณะเป็นถุงน้ำเล็กๆ หลายใบ พร้อมกับมีระดับฮอร์โมนเพศชาย (แอนโดรเจน) ที่สูงผิดปกติ ที่น่ากังวลคือ ผู้หญิงจำนวนมากอาจเป็น PCOS โดยไม่รู้ตัว เพราะมักไม่แสดงอาการชัดเจนในระยะแรก จนเมื่อเริ่มมีปัญหาต่างๆ ตามมา ถึงจะค้นพบว่าตนเองมีภาวะนี้
การสังเกตอาการผิดปกติเหล่านี้จะช่วยให้คุณวินิจฉัยโรคได้เร็วขึ้น :
- ประจำเดือนมาไม่ปกติ : ประจำเดือนมาช้า มาห่าง หรือขาดหายไปนานเกิน 35 วัน บางรายอาจมีเลือดออกมากผิดปกติเมื่อประจำเดือนมา ซึ่งเกิดจากการไม่ตกไข่อย่างสม่ำเสมอ
- มีขนขึ้นมากผิดปกติ (Hirsutism) : มีขนหนาและเข้มขึ้นผิดปกติในบริเวณที่ผู้หญิงไม่ควรมี เช่น หน้า คาง หน้าอก หน้าท้อง หรือหลัง เนื่องจากฮอร์โมนเพศชายที่สูงขึ้น
- ผิวมันและเป็นสิวเรื้อรัง : เกิดสิวบ่อยและรักษายาก โดยเฉพาะบริเวณใบหน้า คอ หน้าอก และหลัง ผิวมีความมันมากกว่าปกติ
- ผมบางหรือผมร่วงแบบผู้ชาย : ผมร่วงบริเวณศีรษะคล้ายศีรษะล้านในผู้ชาย (Male Pattern Baldness) ซึ่งเป็นผลจากฮอร์โมนแอนโดรเจนที่สูงเกินไป
- น้ำหนักขึ้นง่ายและลดยาก : น้ำหนักเพิ่มขึ้นโดยไม่มีสาเหตุชัดเจน โดยเฉพาะไขมันสะสมบริเวณหน้าท้อง และพบว่าลดน้ำหนักได้ยากกว่าคนทั่วไป
- มีภาวะดื้อต่ออินซูลิน : ร่างกายไม่ตอบสนองต่อฮอร์โมนอินซูลินอย่างที่ควร ทำให้มีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2
- หากคุณมีอาการเหล่านี้ตั้งแต่ 2 ข้อขึ้นไป ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยโดยเร็ว
PCOS ไม่ได้เป็นเพียงความผิดปกติทางฮอร์โมนธรรมดา แต่ยังส่งผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพหลายด้าน :
- ปัญหาการมีบุตรยาก : การไม่ตกไข่หรือตกไข่ไม่สม่ำเสมอส่งผลให้มีโอกาสตั้งครรภ์ยากขึ้น PCOS เป็นสาเหตุสำคัญของภาวะมีบุตรยากในผู้หญิง
- เสี่ยงต่อโรคเบาหวานและโรคหัวใจ : ภาวะดื้อต่ออินซูลินเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ความดันโลหิตสูง และโรคหัวใจในอนาคต
- ปัญหาสุขภาพจิต : ผู้หญิงที่มีภาวะ PCOS มีความเสี่ยงสูงต่อภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวล ทั้งจากความไม่สมดุลของฮอร์โมนและผลกระทบทางร่างกายที่เกิดขึ้น
- ความเสี่ยงต่อมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก : การขาดประจำเดือนเป็นเวลานาน หรือมีประจำเดือนไม่สม่ำเสมอเพิ่มโอกาสเกิดมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
7 วิธีรับมือ กับ PCOS อย่างมีประสิทธิภาพ
การรักษา PCOS มุ่งเน้นที่การควบคุมอาการและลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน ด้วยวิธีการต่อไปนี้ :
- ควบคุมน้ำหนัก : การลดน้ำหนักเพียง 5-10% สามารถช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนและฟื้นฟูการตกไข่ได้ นอกจากนี้ยังช่วยลดอาการอื่นๆ ของ PCOS ด้วย
- ปรับเปลี่ยนอาหาร : ลดอาหารที่มีน้ำตาลสูง , ลดคาร์โบไฮเดรตที่มีดัชนีน้ำตาลสูง เช่น ขนมปังขาว น้ำอัดลม , เพิ่มอาหารที่มีไฟเบอร์สูง ผัก ผลไม้ และโปรตีนคุณภาพดี , เลือกคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน เช่น ธัญพืชไม่ขัดสี ข้าวกล้อง
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ : การออกกำลังกายช่วยเพิ่มความไวต่ออินซูลินและลดระดับฮอร์โมนเพศชาย ควรออกกำลังกาย 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ อย่างน้อยครั้งละ 30 นาที ทั้งการออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอและการฝึกกล้ามเนื้อ
การรักษาทางการแพทย์
- การใช้ยาปรับฮอร์โมน : ยาคุมกำเนิดช่วยควบคุมรอบเดือนและลดฮอร์โมนเพศชาย ทำให้อาการสิว ผิวมัน และขนดกลดลง
- ยาช่วยเพิ่มความไวต่ออินซูลิน เช่น Metformin ช่วยลดการดื้ออินซูลินและอาจช่วยให้รอบเดือนกลับมาปกติ
- การรักษาเพื่อช่วยให้ตั้งครรภ์ : หากต้องการมีบุตร อาจต้องใช้ยากระตุ้นการตกไข่หรือเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์อื่นๆ ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
- การรักษาตามอาการเฉพาะ เช่น ยารักษาสิว ครีมช่วยลดขน หรือทรีทเมนต์สำหรับผมร่วง ตามความจำเป็นของแต่ละบุคคล
แม้ว่า PCOS จะเป็นภาวะที่ยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่การวินิจฉัยและจัดการตั้งแต่เนิ่นๆ สามารถควบคุมอาการและป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ได้เป็นอย่างดี การสังเกตความผิดปกติของร่างกายและพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยอย่างถูกต้องเป็นก้าวแรกที่สำคัญ ตามด้วยการปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการรักษาทางการแพทย์ที่เหมาะสม หากคุณสงสัยว่าตัวเองอาจมีภาวะ PCOS ไม่ควรรอช้า ควรปรึกษาสูตินรีแพทย์หรือแพทย์ต่อมไร้ท่อโดยเร็วที่สุด เพื่อให้ได้รับการดูแลที่เหมาะสมและมีคุณภาพชีวิตที่ดีในระยะยาว
ติดตาม โซเชียลเน็ตเวิร์ก ของเรา
![]() | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |